SÂU BỆNH GÂY HẠI ĐIỀU HÀNG LOẠT TRÊN ĐỊA BÀN XÃ ĐẮK NHAU, HUYỆN BÙ ĐĂNG.

Vượt trên 15km đường từ UBND xã Đắk Nhau (Bù Đăng), chúng tôi đến rẫy của hộ anh Tô Văn Dũng (1968), trú tại thôn Đắk Xuyên. Rẫy thuộc tiểu khu 177, Ban quản lý rừng phòng hộ Đồng Nai. Toàn bộ diện tích 6,5ha điều 4 năm tuổi của gia đình anh đã bị bọ xít muỗi trích hút và các loại nấm bệnh gây hại khiến trái xì mủ, đọt bông, cành khô héo thậm chí nhiều cây đã chết. Anh Dũng cho biết gia đình phát hiện điều bị bọ xít muỗi từ tháng 10 năm 2016. Mật độ bọ xít xuất hiện nhiều vào sáng sớm và chiều tối. Chúng trích vào chồi non, hoa, quả, cổ bông khiến các bộ phận xì mủ, dần dần chết khô và rụng. Gia đình anh Dũng đã mời cả kỹ sư nông nghiệp về kiểm tra và hướng dẫn cách dùng thuốc  điều trị. Mỗi lần xịt, anh Dũng thường kết hợp 3 loại thuốc trị bệnh thán thư, khô bông rụng trái non, bọ xít muỗi và bọ trĩ, hàm lượng mỗi loại 1lít/ha. Anh còn kết hợp đeo khoảng 20 kg long nhãn vào cây để xua đuổi muỗi. Vì thời gian xịt chỉ vào chiều mát và buổi tối, nên gia đình anh phải xịt liên tục trong 8 đến 10 ngày mới xong một lượt. Sau khi xịt thì bọ xít và bọ trĩ chết, tuy nhiên do bọ quá nhiều nên chỉ sau 3 đến 4 ngày thì chúng lại bám đầy cây và tiếp tục gây hại..

Anh Dũng buồn rầu chia sẻ: "Gia đình đã 9 lần xịt thuốc, điều kiện phải bơm nước từ xa, rất vất vả. Mỗi lần xịt chi phí  thuốc, xăng dầu hết 4,5 triệu đồng, qua hơn 3 tháng tập trung phòng trừ, gia đình đã chi phí hết khoảng 45 đến 50 triệu đồng. Không còn tiền mặt, vợ tôi bán cả trang sức đi để mua thuốc trừ sâu bệnh nhưng đến nay bọ xít muỗi và bọ trĩ vẫn bám đầy cây. Vụ năm trước tuy mới thu bói cũng được trên 4 tấn, nhưng vụ năm nay, vừa không có thu lại chi phí mất quá nhiều, gia đình tôi đã quá mệt mỏi rồi"

Quan sát khu vực xung quanh, chúng tôi nhận thấy không chỉ riêng rẫy của gia đình anh Dũng, những rẫy bên cạnh như hộ ông Năm, hộ ông Thuận mỗi hộ gần 4 ha cũng trong tình trạng tương tự. Vợ anh dũng rầu rĩ cho hay: "Do chi phí thuốc hết quá nhiều, kinh tế kiệt quệ, hộ ông Năm đã bỏ rẫy không chăm sóc nữa, cả nhà về hết rồi".

Nhận được thông tin từ người dân, lãnh đạo UBND xã Đắk Nhau cùng cán bộ phụ trách bảo vệ thực vật, khuyến nông, hội nông dân xã xuống tìm hiểu tình hình thực tế. Anh Huỳnh Long Hảo cán bộ bảo vệ thực vật xã Đắk Nhau cho biết: "Chúng tôi đã xuống vài lần và ghi nhận bọ xít muỗi xuất hiện quá nhiều, chúng tôi đã tư vấn cho gia đình anh Dũng và các hộ lân cận dùng các loại thuốc vừa trị bọ xít muỗi và các loại sâu bệnh khác, nhưng do sâu bệnh phát triển quá nhanh hoặc khi người dân xịt thuốc chúng bay đi, sau đó lại quay lại nên không trị được, thiết nghĩ tất cả các hộ xung quanh phải đồng loạt xịt thuốc phòng trừ thì mới có kết quả được". Anh Hảo cho biết thêm: Năm nay, do tình hình thời tiết nắng, mưa thất thường nên cùng với bọ xít muỗi thì bệnh thán thư, bệnh cháy lá, khô bông khô cành xuất hiện phổ biến, làm ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng điều trên địa bàn. Bên cạnh đó các loại bọ vòi voi, bọ đầu dài, xuất hiện đục vòng quanh vào chồi non đẻ trứng. Sâu non nở ra trong chồi, ăn chồi và lá non làm cây có khuynh hướng mọc ra nhiều chồi nách dẫn đến sinh trưởng kém.

Trực tiếp tới thăm rẫy điều bị sâu bệnh gây hại của người dân, ông Nguyễn Mạnh Trường, Phó chủ tịch UBND xã Đắk Nhau nhận định diễn biến dịch bệnh gây hại là hết sức nguy hiểm và chưa năm nào bị nặng như năm nay. Diện tích bị sâu bệnh tuy chưa thống kê kịp, nhưng nghe người dân phản ánh bị nhiều. Toàn xã Đắk Nhau có khoảng 7.000 ha điều. Vụ điều năm trước, bình quân toàn xã đạt khoảng 1,3 tấn/ha. "Vụ năm nay, do bệnh dịch gây hại lớn chắc chắn năng suất sẽ sụt giảm nhiều. Trong điều kiện như hiện nay, chúng tôi đề nghị ngành nông nghiệp huyện nói chung, trạm trồng trọt bảo vệ thực vật của huyện nói riêng cần vào cuộc một cách tích cực tuyên truyền khuyến cáo và hướng dân nông dân phòng trừ sâu bệnh nếu không thì hậu quả, tác hại sẽ vô cùng lớn, không chỉ năm nay bà con không được thu hoạch mà nguy cơ điều chết phải trồng lại là rất có thể. Không những thế, bệnh không trị sẽ lây lan thành dịch sẽ gây hại không chỉ của vài gia đình vài hecta mà còn gây hại vùng lần cận và lan ra trên diện rộng", ông Trường nói.

Quang Minh