Điểu Ong - Người con ưu tú của quê hương Bù Đăng

Anh đã chứng kiến một cuộc sống đầy tủi nhục của người dân, những trận càn của bọn thực dân Pháp từ các đồn bốt tràn vào các thôn sóc, bắn giết, đốt nhà cửa, cướp đi của cải của đồng bào dân tộc. Nhìn cảnh quê hương bị dày xéo, chịu bao cảnh đau thương, vốn có lòng yêu quê hương, ý chí căm thù giặc sâu sắc, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của Đảng, hưởng ứng phong trào tòng quân giết giặc, anh nhập ngũ tháng 01 năm 1960 và vinh dự được đứng vào hàng ngũ Đảng Cộng sản Việt Nam.

Được rèn luyện trong quân đội, anh đã thể hiện sự dũng cảm, mưu trí, sáng tạo trong cách đánh địch và trở thành người dẫn đầu phong trào chống Mỹ của đồng bào dân tộc Xtiêng trên địa bàn Bù Đăng, Phước Long.

Từ năm 1960 đến năm 1969, anh đã chỉ huy đơn vị diệt hàng trăm tên địch, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh của chúng. Trận Bù Liên tháng 4 năm 1966, lần đầu tiên đơn vị chiến đấu với Mỹ, hỏa lực của chúng rất mạnh nhưng anh vẫn bình tĩnh chỉ huy Trung đội đánh lui 7 đợt phản kích của 1 tiểu đoàn địch, diệt 20 tên. Riêng anh đã diệt 9 tên, bảo vệ an toàn căn cứ.
Ngày 15 tháng 11 năm 1968, để chặn quân địch ở ấp Hòa Đồng, tạo điều kiện cho bộ đội chủ lực chiến đấu ở Bù Đăng, anh phụ trách một tổ theo dõi địch tại đây. Khi vào ấp trinh sát, bất ngờ gặp hai trung đội địch, anh đã chủ động nổ súng đánh trước làm rối loạn đội hình địch. Sau một ngày đêm ngoan cường chiến đấu, anh đã cùng đồng đội trong tổ diệt nhiều tên, buộc chúng phải rút khỏi ấp.

Ngoài nhiệm vụ chỉ huy chiến đấu, Điểu Ong còn là một cán bộ cách mạng có công xây dựng tình đoàn kết giữa các dân tộc, tạo thành sức mạnh để chống giặc, vận động thanh niên tình nguyện tham gia cách mạng, hướng dẫn quần chúng đấu tranh chống địch, vận động các gia đình có con em làm tay sai cho giặc trở về với gia đình.

Ngày 12 tháng 12 năm 1969, Mỹ - ngụy cho một lực lượng lớn càn vào căn cứ của huyện. Anh đã trực tiếp chỉ huy một trung đội tiến công vào một toán địch được trang bị hỏa lực mạnh ở ấp Bù Môn, làm cho đội hình địch rối loạn, nhiều tên chết và bị thương nhưng chúng cứ ngoan cố chống trả quyết liệt, Điểu Ong đã ra lệnh cho đồng chí của mình bí mật rút quân bằng cách men theo các gò đất về hướng chốt chặn giữa cánh quân khác của ta. Còn Điểu Ong ở lại bám trụ trận địa để chặn địch và sẽ rút sau, bọn địch lại nã đạn xối xả về phía đội hình rút quân của ta, chúng hò hét xông lên; các chiến sĩ cùng Điểu Ong chống trả, tiêu diệt được nhiều tên địch, nhưng hỏa lực của địch rất mạnh, gồm cả hai cánh quân ở đồn và quân chi viện của địch từ quận lỵ Đức Phong kéo vào, phối hợp cùng pháo binh ào ạt tấn công. Anh sử dụng cả tiểu liên và súng ngắn chiến đấu đến cùng. Địch xung phong, anh rút trái lựu đạn ném vào giữa đội hình địch làm cho một số chết và một số bị thương. Cuối cùng, anh đã kiệt sức nhưng vẫn giữ lời thề vì độc lập tự do của đất nước, vì hạnh phúc của Nhân dân, quyết tâm chiến đấu đến cùng. Lúc này pháo địch từ căn cứ Vĩnh Thiện bắn xuống đội hình của ta đang vừa chiến đấu vừa rút lui. Điểu Ong đã bắn trả quyết liệt, chia lửa cho đồng đội và dũng cảm hy sinh.

Những đóng góp to lớn đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc, anh được tặng thưởng 1 Huân chương Chiến công giải phóng hạng nhì, 3 Huân chương chiến công giải phóng hạng 3, 5 lần được tặng danh hiệu dũng sĩ. Ngày 06/11/1978, Điểu Ong được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Năm 2004, Đảng bộ và chính quyền huyện Bù Đăng xây dựng tượng đài Anh hùng liệt sĩ Điểu Ong ngay tại trung tâm của huyện.

Ngày nay, Nhân dân Bù Đăng sống trong hòa bình, tự do ấm no, hạnh phúc, luôn luôn ghi nhớ công lao to lớn của những anh hùng liệt sỹ, trong đó có Điểu Ong - người con ưu tú của dân tộc Xtiêng đã dũng cảm chiến đấu, hy sinh cho buôn sóc, núi rừng quê hương Bù Đăng mãi mãi xanh tươi.